ISRARLI TAKİP SUÇU NEDİR?
5237 Sayılı Türk Ceza Kanununa 123/A maddesi olarak 27.05.2022 tarihinde eklenen ısrarlı takip suçu aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir;
MADDE 123/A -
(1) Israrlı bir şekilde; fıziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Suçun;
a) Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi,
b) Mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması,
c) Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi,
hâlinde faile bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
(3) Bu maddede düzenlenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.
Israrlı takip suçu özellikle sosyal medya aracılığıyla zorbalık olarakta tabir edilen eylemlerin bilişim çağında artması ile kanun koyucu tarafından düzenleme altına alınmak istenerek uzun süredir fiilin cezasız kalması gibi sonuçların önlenmesi amacıyla 27.05.2022 tarihinde 31848 numaralı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bir diğer yandan pozitif ayrımcılıkta amaçlanarak aslında kadınların daha çok mağruz kaldığı eylemler önlenmek istenerek bir nevi kişinin iç huzurunun ve iç barışının korunması amaçlanmıştır.
ISRARLI TAKİP SUÇUNUN İNCELENMESİ
Israrlı takip suçunun unsurlarında ısrar olmazsa olmazdır. Fail ısrarlı bir şekilde maddede yer alan hareketleri gerçekleştirmediği sürece suç oluşmayacaktır.
Failin ısrarlı şekilde fiziken takip etmesi, ısrarlı bir şekilde bilişim sistemlerini kullanarak tema kurmaya çalışması yahut yine ısrarlı bir şekilde üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışması gerekmektedir.
Failin ısrarlı şekilde bu seçimlik hareketleri yaptıktan sonra mağdurun üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına veya mağdurun kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olmalıdır.
ISRAR İLE KASTEDİLEN NEDİR?
Israr; üstelemek ve diretmek kelime anlamı ile karşımıza çıkmaktadır. Bir kez gerçekleştirilmiş bir eylemin ısrarlı olduğundan söz edilemeyeceği için kanun lafzında geçen eylemler başkaca bir suç oluşturmadığı sürece ısrarlı takip suçunu oluşturmayacaktır. Bir fiilin ısrarlı kabul edilebilmesi için en az iki kez tekrarlanması gerekir ki bu iki kez tekrarlanması da fiilin doğrudan ısrarlı olduğu kabulünü de gerektirmez. Israrın her somut olayda olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Kanunun lafzında yer alan seçimlik hareketler ard arda tekrarlanarak ısrar şartı yerine getirilmiş kabul edilebilir fail her defasında bir diğer seçimlik hareketle eylemde bulunarak ısrar şartını sağlamış kabul edilir.
-Mağdur Tarafından Açıkça Red Hali
Mağdur tarafından failin kanuni tanıma uygun ilk fiiline karşılık açıkça reddedilmesi yahut olumsuzluk, huzursuzluk durumunun bildirilmesi yahut herkes tarafından anlaşılabilir şekilde yahut subjektif olarak failin anlayacağı şekilde belli edilmesi halinde buna karşılık gerçekleştirilecek ikinci hareket ısrar şartını sağlamaya yeterli olacaktır.
SEÇİMLİK HAREKETLERİN İNCELENMESİ
Yukarıda izah edildiği gibi failin eseri olarak kendisine izafe edilmesi zorunlu olan aşağıdaki seçimlik hareketlerin ısrarlı olması bir zorunluluktur.
- “Fiziken Takip Etmek”
Bir kimsenin arkasından gitmek, izlemek, izini sürmek şeklinde tanımlanabilecek bu fiille fail mağduru fiziken bilfiil takip etmelidir. Bu kapsamda örneğin fırına ekmek almaya gitmek için evden çıkan mağduru fırına kadar takip eden failin eylemi, mağdurun işyerinin, okulunun, evinin önüne giderek bekleyen failin eylemi ısrarlı bir şekilde gerçekleştirmesi halinde suçu oluşturur.
- Temas kurmaya çalışmak
Bilişim Sistemlerini Kullanarak, Haberleşme ve İletişim Araçlarını Kullanarak, Üçüncü Kişileri Kullanarak temas kurmaya çalışan fail açısından yine suç oluşmuş olacaktır. Ancak yine bu eylem veya eylemlere ilişkin ısrar şartı aranacaktır.
Bilişim sistemlerini kullanarak temas kurmaya çalışmak;
Failin whatsapp, instagram, facebook, twitter, youtube, telegram, skype, blockchain ağları gibi sosyal medya uygulamaları kullanmak suretiyle mağdur ile temas kurmaya çalışması şeklinde gerçekleşmelidir. Burada temas kurma teriminin içerisine yine ısrar şartı aranarak mesaj isteği gönderme, yorumlar yapma, ekleme, mesajlar gönderme, paylaşımlara etiketleme, video yapma şeklinde eylemler ile suç oluşur.
Haberleşme ve iletişim araçlarını kullanarak temas kurmaya çalışmak;
Failin, telefon etme, sms gönderme, posta gönderme, radyo yayını yapmak, tv yayını yapmak ve benzeri haberleşme ve iletişim araçlarını kullanmak suretiyle mağdur ile ısrarlı bir şekilde temas kurmaya çalışması halinde suç oluşur.
Üçüncü kişiler kullanılarak temas kurmaya çalışmak;
Bu halde de bu kez üçüncü kişinin bir vasıta olarak kullanılmak suretiyle temas kurmaya çalışmanın yine ısrarlı bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Buradaki ısrar kıstasında üçüncü kişiler değişebilir illa ki aynı kişi tarafından failin temas çabası gerekmemektedir. Üçüncü bir kişi aracı kılınarak mağdur ile temas kurmakta ısrar eden fail açısından suç sübut bulacaktır.
ISRARLI TAKİP SUÇUNDA NİTELİKLİ HAL
Maddenin 2. Fıkrasında;
(2) Suçun;
a) Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi,
Çocuğa ifadesi ile 18 yaşından küçük kişiler kastedilmektedir. Bu kapsamda yukarıda izah edilen suçun 18 yaşından küçük bir bireye karşı işlenmesi nitelikli hal için yeterli olacaktır.
Ayrılık kararı verilen eş yahut boşanma kararı verilen eşe karşı işlenmesi halinde de erkek yahut kadın farketmeksizin suçun nitelikli hali oluşacaktır.
b) Mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması,
Israrlı takip suçunun eylemleri neticesinde mağdurun okulunu, işyerini yahut konutunu değiştirmesine, okulunu bırakmasına yahut işini bırakmasına neden olunması gerekmektedir. Bu sonucun failin eylemleri neticesinde gerçekleştirilmiş olması halinde suçun nitelikli hali oluşur.
c) Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi,
Uzaklaştırma kararı verilmiş yahut konuta okula işyerine yaklaşmama tedbirine karar verilmiş failin kararları ihlal etmiş olması hali aranmaksızın suçun seçimlik hareketlerinden herhangi biri ile suçu işlemesi halinde yine suçun nitelikli hali oluşacaktır.
SUÇUN FAİLİ VE MAĞDURU
Suçun mağduru için herhangi bir özel düzenleme bulunmamakta olduğundan herkes suçun mağduru ve faili olabilir.
ISRARLI TAKİP SUÇU ŞİKAYETE BAĞLI MIDIR?
Kanun maddesinin 3. fıkrası uyarınca takibi şikayete bağlı suçlardan olan ısrarlı takip suçunun soruşturma ve kovuşturması şikayete bağlıdır. Re’sen soruşturma yapılamaz.
ISRARLI TAKİP SUÇUNUN ŞİKAYET SÜRESİ NE KADARDIR?
Maddenin 3. fıkrasında suçun şikayete bağlı olduğu hüküm altına alınmıştır buna göre;
Suçun mağduru tarafından şikayet hakkı fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren 6 aydır. Mağdur 6 ay içerisinde şikayet hakkını kullanarak şikayetçi olmalıdır. Aksi halde şikayet etse dahi fail cezalandırılmaz.
ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN SONUÇLARI
Israrlı takip suçunda şikayetçinin şikayetinden vazgeçmesi ile davanın düşmesi söz konusudur. Soruşturma aşamasında şikayetten vazgeçilmesi de aynı şekilde mümkün olup KYOK kararı ile soruşturma kapanır.
ISRARLI TAKİP SUÇUNDA UZLAŞMA MÜMKÜN MÜDÜR?
Uzlaşma kapsamında yer alan suçlar arasında düzenlenmemiş olan ısrarlı takip için bu prosedür uygulanmamaktadır. Ancak tarafların kendi aralarında anlaşamayacakları ve şikayetçinin şikayetini çekmesi ile bir karşılık edim belirlenerek uzlaşamayacakları anlamına gelmemektedir. Yalnızca ceza hukuku prosedürlerinden olan uzlaşma kurumu bu suç tipinde uygulanmamaktadır.
ISRARLI TAKİP SUÇUNUN ZAMANAŞIMI NE KADARDIR?
Dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu sürede dava zamanaşımına uğrar.
ISRARLI TAKİP SUÇUNDA OBJEKTİF CEZALANDIRILABİLME ŞARTI
Failin yukarıda sayılan eylemlerinin tek başına gerçekleştirilmiş olması failin cezalandırılması için yeterli değildir. Failin eylemlerinin sonucunda mağdurda ciddi bir huzursuzluk veya bir güvenlik endişesi doğurması da aranmaktadır. Bu şartın gerçekleşmemesi halinde faile ceza verilemez. Güvenlik endişesi yakınları açısından da oluşmasını kanun koyucu yeterli görmüştür.
ISRARLI TAKİP SUÇUNUN CEZASI NEDİR?
Israrlı takip suçunu işleyen faile 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun nitelikli halinin işlenmesi halinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Hakim tarafından somut olayın özellikleri fail ve mağdurun durumu ile uyuşmazlığı nihayete erdirirek hüküm tesis ederken sonuç olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verebilir. Adli para cezasına hükmedebilir veya verilecek olan hapis cezasının ertelenmesi de yine mümkündür.
ISRARLI TAKİP SUÇUNDA BASİT YARGILAMA USULÜ UYGULANIR MI?
Suçun temel şekli basit yargılama usulüne tabi iken nitelikli halinde genel yargılama usulü uygulanmaktadır.
ISRARLI TAKİP SUÇUNDA AVUKAT ZORUNLU MUDUR?
Israrlı takip suçu zorunlu müdafilik kapsamında olmamakla Avukat zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ancak gerek fail gerekse mağdur tarafından her aşamada bir Ceza Avukatından destek alınması hakkın korunması açısından önem arz etmekte ve tavsiye edilmektedir.
Web sitemizde yer alan bu ve benzeri bilgiler öneri, tavsiye veya hukuki mütalaa değildir. Yazarımız veya büromuz bu sitede yer alan çözümlere, bilgilere, metinlere veya yayınlara dayanılmasından, kullanılmasından hareketle zarara uğranmasından dolayı sorumluluk kabul etmez. Hukuki bilgilendirme yazılarımızın izinsiz kullanılması, kopyalanması ve çoğaltılması halinde tüm yasal haklarımız saklıdır.
ısrarlı takip suçu avukat, takip etme suçu, rahatsız etme suçu, zorbalık suçu, zorbalık davası, stalk suçu, stalking suçu ve cezası
