İHTİYAÇ NEDENİYLE KİRALANIN TAHLİYESİ DAVASI
Kira sözleşmesi, belirli veya belirsiz süreli olmak üzere düzenlenebilmektedir. Konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az on beş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya verenin ise 10 yıllık uzama süresi dolmadan söz konusu kira akdini feshetme hakkı bulunmamaktadır. 10 yıllık sürenin sona ermesinin ardından ise kiraya verenin, yeni kira yılının başlangıcından en az üç ay önceden yazılı bildirimde bulunarak herhangi bir gerekçe göstermeksizin kira akdini feshetmesi mümkündür.
Bildirim yoluyla fesih dışında Kanunda sınırlı olarak sayılan sebepler ile kiracının taşınmazdan dava yoluyla tahliyesi de mümkündür. Bu sebepler sınırlı sayı ilkesine tabi olmakla birlikte kiracı aleyhine sözleşme yoluyla genişletilemeyecek emredici hüküm niteliğindedir. Kiraya verenin, kiralanan taşınmaza kendisinin veya kanunda sayılan yakınlarının ihtiyaç duyması halinde kiracının tahliyesini istemesi de sınırlı olarak sayılan bu sebepler arasındadır.
İHTİYAÇ NEDENİYLE TAHLİYE DAVASININ KOŞULLARI
- Kanunda Sayılan Kişilerden Olma
Kiraya verenin konut gereksinimi sebebiyle kira sözleşmesini feshedebilmesi için, zorunlu konut gereksinimine ihtiyaç duyan bu kişinin Kanunun sınırlı olarak saydığı kişilerden olması gerekmektedir. Sınırlı olarak sayılan bu kişiler; kiraya verenin kendisi, kiraya verenin eşi, kiraya verenin altsoyu, kiraya verenin üstsoyu, kiraya verenin kanun gereğince bakmakla yükümlü 2 olduğu kişilerdir.
Bu yasa hükmünden yararlanılarak gerçekleştirilen tahliyenin sonunda ise; kiraya verenin, dava konusu taşınmazı herhangi bir haklı ve yerinde sebep olmaksızın 3 yıl boyunca eski kiracıdan başka birine kiralaması mümkün değildir. Kiraya verenin bu hükme uymaması durumunda, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemesine hükmedilir.
- İhtiyaç İddiasının Zorunlu ve Samimi Olması
Kiralayan, kiralanan konut ya da işyerinin ihtiyaç duyan bu kişiler tarafından ihtiyaç dâhilinde kullanılacağı iddiasında samimi olmalıdır. Belirtilen sebeplere dayalı tahliye istemlerinde ihtiyacın varlığını ispat yükü davacı kiralayana aittir. Bu ihtiyaç ve samimiyetin bazı kriterlere sahip olması gerekir:
1-Kiralayanın yahut ihtiyacı olduğunu iddia ettiği eşinin veya alt soy ve üst soyunun halen kullandığı veya boş olarak tuttuğu ve kullanabileceği aynı vasıflarda başkaca bir konut veya işyeri olmamalıdır.
2-Kiralayanın bu konut veya işyerine olan ihtiyacının zorunlu, samimi ve devamlı olması gerekir.
Devamlılık arz etmeyen geçici ihtiyaç tahliye nedeni yapılamayacağı gibi henüz doğmamış veya gerçekleşmesi uzun bir süreye bağlı olan ihtiyaç da tahliye sebebi olarak kabul edilmemektedir. Yargıtay, konut kiralarında kiracı olmayı ise ihtiyaç sebebi saymakta ve yeterli görmektedir. Konut ihtiyacının devamı niteliğinde olan yazlık ihtiyacı da tahliye davası açılmasına sebep gösterilebilir. Bu ihtimalde kiralayan, tahliyesi talep edilen taşınmazın yazlık vasfına sahip olduğunu ispatla yükümlüdür.
İHTİYAÇ NEDENİYLE TAHLİYE DAVASI İÇİN SÜRE
Sayılan bu kişilerin zorunlu konut gereksinimi gerçek ve samimi olması halinde, belirli süreli kira sözleşmesinde belirtilen süre sonundan itibaren 1 ay içinde veya taraflar arasında belirsiz süreli kira sözleşmesi bulunmakta ise genel hükümlere göre belirlenecek fesih ve bildirim süresinden itibaren 1 ay içerisinde dava yoluna başvurarak kiracının tahliyesi istenebilir. Aynı yasanın “Dava süresinin uzaması” başlıklı maddesinde kiraya verenin, en geç davanın açılması için öngörülen sürede dava açacağını kiracıya yazılı olarak bildirmesi halinde, kiralananın tahliyesi için dava açma süresinin bir kira yılı için uzamış sayılacağı düzenlenmektedir.
ihtiyaç nedeniyle tahliye, kendi ihtiyacım nedeniyle tahliye, kızımın oğlumun ihtiyacı nedeniyle tahliye
