Franchise Sözleşmelerinde Cezai Şart Nedir?
Günümüzde hemen hemen tüm Franchise Sözleşmelerinde Cezai Şart bulunmaktadır. Franchise sözleşmesi ile oluşturulmuş bir iş modelini franchise alana sunan franchise veren sözleşmenin ihlali hallerinde markasını ve iş modelini güvence altında tutmak istemektedir. Bu durumlarda da franchise sözleşmelerinin uygulamada neredeyse tamamında cezai şart görmekteyiz. Bu yazımızda franchise sözleşmelerinde yer alan cezai şartlara kısa bir göz gezdirmiş olacağız.
Cezai Şart Kaynağını Nereden Alır?
Türk Borçlar kanunun 179. Maddesinde düzenlenmiş olan cezai şart “Bir sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmışsa, aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı, ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilir.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Franchise Sözleşmelerinde Feshe Bağlı Cezai Şart
Franchise sözleşmelerinde cezai şartı en çok fesih halinde görmekteyiz. Genellikle sözleşme süresinden önce sözleşmenin feshedilmesi halinde Franchise Veren’e ödenecek bir cezai koşul olarak sözleşmelere sevk edilmekte olan cezai şart tarafların ahde vefa sözleşmeye sadakat ilkesinin korunması amacıyla sözleşmelere konulmaktadır.
Franchise Sözleşmelerinde Feshe Bağlı Cezai Şartta ifa yerine cezai şart
Franchise sözleşmelerinde genellikle bir aylık ücret (royalty fee) bir de giriş ücreti olarak iki adet ücret tipi bulunmaktadır. Sözleşmenin haksız feshi halinde franchise veren’in mahrum kaldığı ücretlerin başında bu aylık ücret (royalty fee) gelmektedir. İşte cezai şart bulunan sözleşmelerde aksine bir hüküm sözleşmede bulunmuyorsa bu halde franchise veren ya bu aylık ücreti isteyecek yahut cezai şartı talep edebilecektir.
Franchise Sözleşmelerinde Feshe Bağlı Cezai Şartta ifaya ekli cezai şart
Sözleşmede açıkça cezai şartın ifaya ek olarak isteneceği kararlaştırılmışsa bu halde franchise veren hem mahrum kaldığı karı hem de cezai koşulu franchise alandan talep edebilecektir.
Cezai şartın indirilmesi mümkün müdür?
Franchise sözleşmeleri genellikle ticari bir iş için kurulmaktadır. Dolayısıyla tarafları da tacir olmaktadır. Tacirler arası cezai şartın tenkisine ilişkin kanuni şartların zorlayıcı olduğu göz önüne alındığında cezai şartın ancak ve ancak karşı tarafın ticareten tamamen mahfına sebebiyet verecek derecede fahiş olması gerekmektedir.
Her şeyden önce franchise sözleşmelerinde yer alan cezai şartın varlığından söz edilebilmesi için geçerli bir franchise sözleşmesinin varlığı aranmalı daha sonrasında ise cezai şartın ne derece muteber olduğu incelenmelidir. Bu nedenle yüksek cezai şart içeren franchise sözleşmeleri imzalanmadan mutlaka bir franchise avukatı ndan görüş alınmalı yahut bir franchise sözleşmesi hazırlanacak ise işin profesyoneli olan avukat vasıtası ile sözleşme incelenmeli ve hazırlanmalıdır.
Franchise Avukatı, Franchise Sözleşmelerinde Cezai Şart, Franchise Cezai Şart, Franchise Cezası Nedir?
