Miras Davaları Nerede Açılır?
Mirastan doğan davalara ilişkin HMK 11. maddesi uyarınca kesin yetki kuralı söz konusudur. Bu kural mirasçılara karşı mecburi dava arkadaşı olarak açılan davalar, ölüme bağlı tasarrufların iptaline yönelik davalar aynı şekilde tenkis, mirasın paylaşılması ve miras nedeniyle istihkak davalarıdır. İşbu davalar ölenin son yerleşim yerinde açılırlar.
Nitekim kanunun Hukuk Muhakemeleri Kanunun 11. maddesinde düzenlenmiş olan bu hususta kesin yetki halleri ile seçimlik yetki halleri düzenleme altına alınmıştır.
Miras hukuku yalnızca maddi haklarla değil, usul kurallarıyla da kazanılır ya da kaybedilir. En sık yapılan hatalardan biri, miras davasını yanlış yerde açmak ya da davanın yetkili mahkeme alanına girmediğini gözden kaçırmaktır.
Miras Davalarında Yetki Nedir?
Hangi davanın hangi mahkemede açılacağına ilişkin kurallara yetki kuralları denir. Miras hukukunda bazı davalar için kesin yetki öngörülmüştür. Bu, “başka yerde açılamaz” anlamına gelir.
Bu kurallar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 11. maddesinde açıkça düzenlenmiştir.
Hangi Miras Davaları Kesin Yetki Kapsamındadır?
HMK madde 11/1'e göre, aşağıdaki davalarda ölünün son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:
-
Terekenin paylaşılması davası
-
Paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine ilişkin davalar
-
Vasiyetnamenin iptali ve tenkis davaları
-
Miras nedeniyle istihkak davaları
-
Mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan uyuşmazlıklar
Bu davaların başka bir yerde açılması hâlinde mahkeme yetkisizlik kararı verir.
Dikkat: Mecburi Dava Arkadaşlığı ve Yetki
Mirasçılara karşı açılacak ortak davalarda mecburi dava arkadaşlığı söz konusudur. Yani mirasçılar birlikte davalı yapılmak zorundadır. Bu durum da yetkiyi tek bir mahkemeye toplar:
Miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi.
Örneklerle Açıklayalım
Örnek 1: Mirasın Paylaşımı
Bağdat Caddesinde babasının vefatından sonra 3 kardeş arasında çıkan paylaşım uyuşmazlığında, tüm kardeşlerin ikamet adresi farklı olsa bile dava sadece babanın en son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi'nde açılabilir.
Örnek 2: Vasiyetname İptali
Vasiyetin geçersizliğini iddia eden bir dava açmak istiyorsanız, miras bırakanın son adresi Kadıköy ise, davayı İstanbul Anadolu Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açmanız zorunludur.
Seçimlik Yetki Halleri Nelerdir?
Her miras davasında kesin yetki uygulanmaz. Bazı özel dava türlerinde seçimlik yetki de söz konusudur.
➤ HMK Madde 11/2 – İstihkak Davaları:
Terekede bulunan bir mal hakkında istihkak davası, mal nerede bulunuyorsa, oradaki mahkemede de açılabilir.
Yani örneğin Kadıköy’deki bir arsa üzerindeki miras hakkınızı savunuyorsanız, hem Kadıköy'de hem miras bırakanın son yerleşim yerinde bu davayı açabilirsiniz.
HMK Madde 11/3 – Mirasçılık Belgesi Davaları:
Mirasçılık belgesinin iptali veya yeni belge düzenlenmesi davaları, mirasçıların bulunduğu yer mahkemesinde de açılabilir.
Bu kural daha esnektir. Her mirasçının bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi Davası Nerede Açılır?
Bu dava türü kanunda açıkça düzenlenmemiştir. Ancak genel uygulamada bu dava da HMK 11/1-b kapsamında değerlendirilerek miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesinde açılmaktadır.
Dikkat: Taşınmaza ilişkin davalarda özel yetki mevcuttur.
Tereke Borca Batıksa – Hangi Mahkeme Yetkilidir?
“Terekenin borca batık olduğunun tespiti” davası, kesin yetki kapsamında değildir.
→ Bu nedenle, HMK madde 6’daki genel yetki kuralı uygulanır:
Davalının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
???? Sonuç: Yanlış Mahkemede Açılan Miras Davası, Süreci Baştan Kaybettirir
Miras davaları şekilsel ve teknik süreçlerdir. İçeriği ne kadar güçlü olursa olsun, usul hatası nedeniyle mahkeme davanızı reddedebilir veya sürüncemeye sokabilir.
Benim önerim:
Dava açmadan önce;
Dava türünüzün tam olarak ne olduğunu belirleyin,
Yetki kuralının “kesin mi, seçimlik mi” olduğunu netleştirin,
Gerekiyorsa yetki itirazına karşı ön hazırlık yapın,
Miras bırakanın son adresini netleştirecek belgeleri dosyaya ekleyin.
Mirastan doğan davalarda yetki
MADDE 11 - (1) Aşağıdaki davalarda, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:
a) Terekenin paylaşılmasına, yapılan paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilişkin davalar ile mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan davalar.
b) Terekenin kesin paylaşımına kadar mirasçılara karşı açılacak tüm davalar.
(2) Terekede bulunan bir mal hakkında açılmak istenen istihkak davası, terekenin yazımı ve tespiti zamanında mal nerede bulunuyorsa, orada da açılabilir.
(3) Mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davalarda, mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir.
Bu kanuni kapsamda terekenin borca batık olduğunun tespiti davası, terekedeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davalarının hangi mahkemede açılması gerektiği konusunda kanun açık hüküm içermemektedir. Ancak terekedeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davası için HMK 11/1-b kapsamında olduğu düşünülerek bu davanında yine ölenin son yerleşim yerinde açılabileceği sonucunu çıkartmamız mümkündür.
Terekenin borca batık olduğunun tespitine yönelik davası genel yetki kurallarına tabi kabul edilmelidir.(HMK madde 6)
Mirasçılık belgesinin iptaline yönelik davada yetkili mahkemenin mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Miras davalarınız ile ilgili Av. Mehmet Serhat Tercan ile iletişime geçebilirsiniz.
Miras davası nerede açılır? miras davaları nerede açılır? miras paylaşım davası nerede açılır? kadıköy miras avukatı, bağdat caddesi miras avukatı, türkiye miras avukatı
