ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARININ EĞİTİM ÜCRETLERİNE YAPTIĞI ZAMLARIN HUKUKİ BOYUTU
1.Özel Öğretim Kurumlarının 2023-2024 Eğitim ve Öğretim yılı için yapmış olduğu zam oranının bakanlık tarafından belirlenen %65'lik sınırın üzerinde olması hukuka aykırı mıdır?
Özel Öğretim Kanunu'nun "Mali Hükümler" başlıklı 12.maddesi;
"Kurumlar, faaliyetlerini sadece kazanç sağlamak için düzenleyemezler. Ancak, Türk Millî Eğitiminin amaçları doğrultusunda eğitimin kalitesini yükseltmek, gelişmelerine fırsat ve imkân verecek yatırımlar ve hizmetler yapmak üzere gelir sağlayabilirler.
"Bu Kanun kapsamında faaliyet gösteren çeşitli kurslar, kurumlarında öğretim faaliyetlerinin yanında, programlarının içeriğine uygun, eğitim personeli ve kursiyerlerin katılımıyla bedeli karşılığı mal ve hizmet üretiminde bulunabilir. Mal ve hizmet üretiminin yapılacağı programlar, üretim faaliyetine katılanlara ödenecek ücretlerin belirlenmesi ile bu fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir."
Kurumların sadece kar amacı güdemeyeceği, Türk Milli Eğitimi'nin amaçları doğrultusunda hizmet vereceği açıkça belirtilmiştir. Bu neticede yapılan fahiş zamlar özü itibariyle kanunun ruhuna aykırılık teşkil etmektedir. Yine ilgili maddenin devamında bedel karşılığı mal ve hizmet üretiminde bulunulabileceği ancak üretim faaliyetine katılanlara ödenecek ücretlerin belirlenmesi ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasların Bakanlıkça belirleneceği ortaya konmuştur.
Özel Öğretim Kanunu'nun "Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, ücretsiz öğrenim ve yabancı uyruklu öğrenciler" başlıklı 13.maddesi;
"Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, kurumlarca her yıl tespit edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilân edilir. Ücretlerin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilân ve tahsil edileceği yönetmelikle belirlenir."
Kanun maddesinde belirtildiği üzere ücretlerin tespiti kanunun uygulanabilirliği yönetmelik eliyle sağlanacaktır.
Atıf yapılan Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin "Ücret Tespiti" başlıklı 53.Maddesi kanunda atıf yapılan ücretlerin tespiti konusunda somut bir çerçeve çizmektedir. Yönetmelikte düzenlendiği haliyle:
"(Değişik:RG-5/7/2014-29051) Kurumlar, Kanunun 12 nci (Ek ibare:RG19/2/2020-31044) ve 13 üncü maddesinde yer alan hükümlere uygun olarak öğrenci ve kursiyer ücretlerini; veli veya kursiyerlerle yapacakları Bakanlıkça belirlenerek Genel Müdürlük internet sayfasında yayımlanan özel sözleşmelerinde sağlayacaklarını belirttikleri eğitim ve öğretim imkânlarına, gelişmelerine imkân verecek yatırım ve hizmetler ile diğer işletme giderlerine göre tespit ederler. (Değişik cümle:RG-3/7/2016-29761) Ancak okulların ara sınıflarının eğitim ücreti bir önceki eğitim öğretim yılında ilan edilen, okulda devam eden öğrencilerin ücreti ise öğrenci kayıt sözleşmesinde belirlenen eğitim ücretine (Ek ibare:RG19/2/2020-31044) (Değişik cümle:RG-6/1/2023-32065) yapılacak artış oranı, yılsonu TÜFE oranı dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenen oranı aşmayacak şekilde tespit edilir.(Ek cümle:RG-3/7/2016-29761) (Değişik cümle:RG-13/1/2017-29947) Ders yılı içerisinde kayıt yaptıran öğrencilerin bir sonraki yılın eğitim ücretleri kayıt yaptırdığı yıl için ilan edilen eğitim ücreti üzerinden; öğrenim gördüğü yıla ilişkin indirim şartları ortadan kalkan öğrencilerin bir sonraki yılın eğitim ücretleri ise (Değişik ibare:RG19/2/2020-31044) öğrencinin okula kayıt olduğu yıldaki indirimsiz ücrete öğrenim gördüğü her yıl için bu fıkrada belirtilen oranda artış yapılarak belirlenir."
İşbu mevzuat hükümlerine göre yapılacak artış oranı yıl sonu TÜFE oranı dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecektir. Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2023-2024 Eğitim ve Öğretim yılı için belirlemiş olduğu artış oranı azami %65'tir. Bu miktarın üzerinde yapılacak olan tüm artışlar açıkça kanuna ve yönetmeliğe aykırılık teşkil edecektir.
2. %65'in üzerinde yapılmış olan zamlı tarifeye göre ödeme yaptım. Zam oranına göre aşan miktarı sonradan iade alabilir miyim?
2023-2024 öğretim yılı öğretim ücretleri için en fazla %65 oranında zam yapılabilir. Bu oranın üzerinde yapılan zamlar aşan oranda T.B.K. 27. maddesi gereği kısmi hükümsüzdür. Ödenmiş ise sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri istenebilir.
3. Uyuşmazlıktaki yetkili kurum ve mahkeme neresidir, iadeyi nasıl talep edebilirim?
İşbu uyuşmazlık, tüketici uyuşmazlığı kapsamında olduğundan aşan oran eğer ki 66.000TL üzerinde ise Tüketici Mahkemeleri'ne 66.000TL altında ise Tüketici hakem heyetlerine başvuru yoluyla talep edilebilir.
Özel Okul ücretleri geri alınabilir mi? özel okul zam oranları, özel okul ücreti geri iade davası
