İştirak Nafakası Nedir?

İştirak Nafakasını Kimler Talep Edebilir?

Türk Medeni Kanunu’nda velayeti alacak olan ebeveyn yanında iştirak nafakasını talep edebilecek olan diğer kişileri de sıralamıştır. Türk Medeni Kanunu’nun 329. maddesine göre iştirak nafakası talep edecek olanlar;

Küçüğe fiilen bakan ana veya baba,

Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçük için gereken hallerde, vasi ya da kayyım tarafından,

Ayırt etme gücüne sahip olan küçük de nafaka davası açabilir.

Boşanma davası devam ederken velayeti alacak olan ebeveyn tarafından talep edilmese dahi hakim, karşı tarafın mali gücü oranında iştirak nafakasına hükmedilebilir.

Evlilik Dışı Doğan Çocuklar İçin İştirak Nafakası Talep Edilebilir Mi?

Evlilik dışı doğan çocuğun nafaka alması mümkündür. Ancak belli şartlar dahilindedir.

Çocuk boşanma veya ayrılık kararı verildikten üç yüz gün içerisinde doğmuşsa velayetin düzenlenmesi gerekmektedir. Boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanı davasında velayet düzenlenmediyse hakim öncelikle velayeti düzenleme kararı alacaktır. İştirak nafakası talebiyle açılan dava, velayetin düzenlenmesini de kapsamaktadır.

Evlilik dışı doğan çocuğun velayeti anaya aittir. Baba ile soybağı kurulabilmesi için ‘tanıma’ ya da ‘babalık davası’ açılmalıdır. Tanıma, babanın nüfus memuruna ya da mahkemeye yazılı bir başvuruda bulunması ya da resmi senette veya vasiyetnamesinde yapacağı beyanla olabilmektedir. Babalık davası ise çocuk ya da ananın mahkeme kanalıyla baba ile soybağının kurulmasını isteyebilmektedir. Soybağı ilişkisi kurulduktan sonra nafaka talebinde bulunabilir.

İştirak Nafakasının Koşulları Nelerdir?

İştirak nafakası ödeyecek olan ebeveynin ekonomik gücü önem teşkil etmektedir. İştirak nafakasında, sosyal ve ekonomik duruma göre miktar belirlenmektedir. Kendisine velayet hakkı verilmeyen ebeveyn, kural olarak çocuk adına iştirak nafakası ödeyecektir.

Boşanma davası devam ederken iştirak nafakasının talep edilmesi ile hakim bağlı değildir. Kanun ve mahkemeler çocuğun menfaatine yönelik hareket ettiğinden velayeti alan taraf, iştirak nafakası talep etmese dahi mahkeme doğrudan nafaka ödenmesine karar verebilir.

İştirak nafakası, boşanma davası, ayrılık davası ya da evliliğin iptali davasında bağlanması yönünde talepte bulunabileceği gibi dava sonlandıktan sonra ayrı bir dava açarak da talep edebilir. Çocuğun velayet hakkı verilen anne ya da baba, davanın sonlanmasından sonra dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere iştirak nafakası bağlanması yönünden talepte bulunabilir.

İştirak nafakasına dair karar verilmesi için eşlerin boşanma koşulu aranmamaktadır. Taraflar boşanmamış ancak ayrı yaşıyor ise velayet ve velayetle birlikte nafaka ödenmesi yönünde talepte bulunarak dava açılabilir.

İştirak Nafakasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

İştirak nafakasında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesi dışında başka bir mahkemede iştirak nafakası talebi ile açılan dava, görevsizlik nedeniyle reddedilecektir. Aile mahkemesi olmayan yerlerde ise görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Asliye hukuk mahkemesi aile mahkemesi sıfatıyla davaya bakabilecektir.

İştirak nafakası, boşanma davası esnasında iştirak nafakası bağlanması talebinde bulunulmuş ise yetkili mahkeme boşanmanın görüldüğü mahkeme olacaktır. Ancak boşanma davası dışında ya da boşanma davasının sona ermesi sonrası açılacak olan davada yetkili mahkeme iştirak nafakasının alacaklısı, davalının yerleşim yeri ya da küçüğün bulunduğu ikametgah yerlerinden birinde açılabilecektir.

İştirak nafakasının miktarı hakimin takdirindedir. Ancak hakim belli hususlara dikkat ederek iştirak nafakasında miktar belirleyecektir. Öncelikle iştirak nafakası ödeyecek kişinin mali gücü oranının dışına çıkan bir miktar belirlenmez. Çocuk, boşanma nedeniyle sosyal çevresinden uzak kalmak zorunda kalmış, anne ve babasının boşanmadan önceki durumda okul, eğitim, kurs gibi durumlardan mahrum edilip edilmediğine göre belirlenecektir. Bunun yanında çocuğun yaşı, eğitim durumu ve ihtiyaçları gözetilecektir. Her çocuğun ihtiyacı bir olmadığından her çocuk için ayrı bir miktar belirlenecektir.

Tarafların birden fazla müşterek çocukları bulunabilmektedir. Birden fazla müşterek çocuk olduğu vakit yaş ve eğitim durumlarına göre nafaka miktarı da değişecektir. Her çocuğun ihtiyacı bir olmayacak, miktar ihtiyaca göre hesaplanacaktır. Hakim miktarı takdir ederken çocukların ayrı ayrı giderlerine göre hakkaniyete uygun bir nafaka hesaplanacaktır.

İştirak nafakası, yoksulluk nafakasında olduğu gibi süresiz değildir. Çocuklara ödenen iştirak nafakası, ergin olana kadar ödenecektir.

Sonuç olarak nafaka ödeyecek kişinin mali durumu ile paranın alım gücüne göre nafaka miktarı belirlenecektir.

İştirak Nafakası Çocuğun Kaçıncı Yaşına Kadar Devam Eder?

İştirak nafakası, çocuğun ergin olduğu yaşa kadar talep edilebilmektedir. Çocuğun on sekiz yaşını doldurması halinde sona erecektir. İştirak nafakası talep eden çocuk adına nafaka, çocuğun ergin olduğu yaşa kadar devam edecektir. Çocuk ergin olduktan sonra iştirak nafakası ödemesi kesilebilir.

İştirak Nafakası Ödenmediği Takdirde Ne Yapılmalıdır?

İştirak nafakası yükümlüsü nafakayı ödemekle mükelleftir. Nafakayı ödemediği vakit borcunu ödemesi talebiyle icra takibi başlatılmalıdır.

İcra takibi başlatıldıktan sonra icrada uygulanacak belli prosedürler uygulanarak borçlunun borcunu ödemesi için işlemler yapılmalıdır. Nafaka alacağı, 1. sıra alacaklardandır. Nafaka borçlusunun üzerine kayıtlı gayrimenkul ya da araç satışında satış parasından nafaka alacağı öncelikle ödenecektir.

Bunun yanında nafaka ödemekle mükellef olan kişinin ödemediği takdirde hapis cezası alıp almadığına dair çok fazla soru gelmektedir. Nafaka yükümlüsü kişi nafakayı ödemediği takdirde 3 aylık tazyik hapsiyle cezalandırılması talebinde bulunulabilir. Şikayet yoluna başvurmadan önce borçlu aleyhine mutlaka icra takibi başlatılmalıdır. İcra takibi sonrası borçlu nafakayı ödemediği takdirde son üç aylık nafaka adına icra ceza yolu ile şikayet edilebilir. İcra ceza mahkemesine yapılan şikayet, genellikle bir ya da iki celsede sonuçlanan kısa süren dosyalardır. İcra cezada şikayet yoluna başvurulmadan önce mutlaka uzman bir boşanma avukatından destek alınmalıdır. Süre ve hukuki kayıp olmaması adına mutlaka hukuki deneyim ve tecrübe sahibi avukatlardan yararlanılmalıdır.

Geçmişe Dönük İştirak Nafakası Talep Edilebilir Mi?

Mahkeme tarafından müşterek çocuk ya da çocuklar lehine hükmedilen iştirak nafakası dava tarihinden itibaren ödenmek üzere hükmolunur. Dava açılma tarihinden sonra iştirak nafakasına hükmedilse dahi dava açılma tarihi başlangıç tarihidir. Nafaka yükümlüsü nafakasını ödemediği takdirde aleyhine icra takibi başlatılabilir. İcra takibi başlatılması dava açılma tarihinden itibaren hükmedilen iştirak nafakasını geriye dönük olarak talep edilebilir.

Birikmiş nafaka alacağı için başlatılan icra takibi sonrasında gerekli işlemler icra üzerinden yapılacaktır.

Web sitemizde yer alan bu ve benzeri bilgiler öneri, tavsiye veya hukuki mütalaa değildir. Yazarımız veya büromuz bu sitede yer alan çözümlere, bilgilere, metinlere veya yayınlara dayanılmasından, kullanılmasından hareketle zarara uğranmasından dolayı sorumluluk kabul etmez.

Avukat A. Atakan ÖZCAN

İştirak nafakası nedir? İştirak Nafakasını kim talep edebilir? Nafaka nasıl istenir? Nasıl Nafaka bağlanır? nafaka istiyorum. nafaka davası nasıl açılır?