HAKARET SUÇU VE CEZASI NEDİR?
(TCK m.125-131)
HAKARET SUÇU NEDİR?
Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunumuzda "Şerefe Karşı Suçlar" başlığı altında düzenlenmiş bulunmaktadır.
Kanun koyucu tarafından Hakaret suçu, TCK m.125/1'de düzenlendiği hali ile;
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.”
Hakaret Suçu Şikayete Tabi midir?
Hakaret suçu, şikayete tabi bir suçtur. Cezalandırılabilmesi için hakaretin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içerisinde şikayet gerçekleştirilmelidir. Aksi halde re'sen bir cezalandırma mümkün olmayacaktır.
Hakaret Suçunu Kimler İşleyebilir?
Hakaret suçu özgü bir suç değildir. Herkes tarafından işlenebileceği için faili herkes olabilir.
Hakaret Suçu Ne Şekilde İşlenebilir?
Kanun koyucu, hakaret suçunun oluşmasına neden olacak isnat veya sövme eylemini sınırlı bir şekilde belirtmemiştir. Bu yüzden suça sebebiyet verecek fiilin şeklinden ziyade niteliği önem teşkil etmektedir.
İsnat ve sövme eylemi genellikle yüz yüze hakaret, ileti gönderme, kişinin gıyabında hakaret etme veya kişinin hatırasına hakaret şeklinde gerçekleşmektedir.
İsnat Veya Sövme Eylemi Suçun Oluşması İçin Yeterli midir?
İsnat etme veya sövme eylemi neticesinde karşı tarafın şeref, onur ve saygınlığı zedelenmelidir. Bu şartın oluşmaması halinde eylem suç teşkil etmeyecektir.
Hakaret fiilinin hukuka uygun olduğu ispat edildiği takdirde hukuka aykırılık unsuru ortadan kalkacağı için failin sorumluluğu söz konusu olmayacaktır.
Hangi Hallerde Hakaret Fiili Hukuka Uygun Hale Gelir?
A) İsnad Edilen Durumun İspatı
B) İddia ve Savunma Dokunulmazlığı
C) Düşünceyi Açıklama ve Eleştiri Hakkı
D) Basının Haber Verme Hakkı
E) Dilekçe İhbar ve Şikayet Hakkının Kullanılması
Hakaret Suçuna Teşebbüs Mümkün müdür?
Kural olarak hakaret suçuna teşebbüs mümkün değildir. Mağdur tarafından isnat veya sövme eyleminin algılandığı anda icra hareketi tamamlanmış ve suç oluşmuştur.
Ancak ihtilatın gerektiği ve ileti göndermek suretiyle işlenen hallerde icra hareketleri bölünebildiği için teşebbüs mümkün olacaktır.
Teşebbüs hususunda önemli olan icra hareketlerinin failin engellemesi doğrultusunda mı yoksa irade dışı olarak mı tamamlanamadığıdır. Fail iradesi neticesinde bunu engellerse cezalandırılması mümkün değildir.
Hakaret Suçuna İştirak Edilmesi Mümkün müdür?
Hakaret fiilini gerçekleştiren kişi fail olarak sorumludur. Suçtan sorumlu tutulabilecek kişinin fiili icra etmesi gerektiği için iştirak ancak müşterek faillik şeklinde gerçekleşebilir. Hakaret eylemini birden fazla kişi gerçekleştirdiği takdirde faillerin tümü müşterek fail olarak sorumlu tutulur.
Hakaret Suçunun Sorumluluğu Ne Şekildedir?
Failin, aynı kişiye birden fazla kez hakaret suçunu işlemesi halinde ayrı ayrı cezalandırılmaz, zincirleme suç hükümleri uygulanır. Bir kişiye yönelik ardı ardına sıralanan hakaretler de hakaret sayısı kadar değil, tek bir suç oluşturmaktadır.
Kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden kaynaklı hakaret edilmesi durumunda da zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır.
2. HAKARET SUÇUNUN CEZALANDIRILMASI
Hakaret Suçunun Temel Halinin Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu, suçun temel halinin üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılacağını belirtmiştir.
Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri ve Cezaları Nelerdir?
TCK m.125/3'de ise hakaret suçunun cezayı arttıran nitelikli halleri sayılmıştır.
"Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, işlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır."
Hakaret Suçunun İşlenmesi Durumunda Hangi Hallerde İndirim Yapılır?
(1) Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
(2) Bu suçun, kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde, kişiye ceza verilmez.
(3) Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Hakaret Suçundan Alınan Hapis Cezası, Para Cezasına Dönüştürülebilir mi?
Kanun hükmü seçimlik olarak hapis cezası veya adli para cezasına karar verileceğini belirtmiştir. Yargılama neticesinde 1 yıl veya daha az süreli hapis cezası verilmesi halinde TCK m.50 hükmünce bu ceza adli para cezasına veya diğer güvenlik tedbirlerine çevrilebilir.
Hakaret Suçu Uzlaştırmaya Tabi midir?
Hakaret suçu uzlaştırmaya tabidir. Dolayısıyla hakaret suçunun işlendiği şüphesiyle başlatılacak soruşturmada öncelikle uzlaştırma kurumu uygulanacaktır.
HAKARET SUÇUNA İLİŞKİN İÇTİHATLAR
HAKARET SUÇUNUN UZLAŞTIRMAYA TABİ OLDUĞUNA İLİŞKİN BAM KARARI:
İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 12. CEZA DAİRESİ Esas:2017-4 Karar:2017-131 Karar Tarihi:16.01.2017:
"Hakaret suçunun şikayete bağlı olması karşısında, 5271 sayılı CMK'nın 253 ve 254. Maddeleri uyarınca uzlaşma hükümlerinin uygulanması ve sonucuna göre sanığın hukuksal durumunun belirlenmesinin gerektiği, buna rağmen gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamalarında sanığa uzlaşma imkanının tanınmaması... Bozmayı gerektirmiş olup istinaf başvurusunda bulunan sanık müdafinin istinaf talebi bu nedenle uygun görülmekte HÜKMÜN BOZULMASINA..."
HAKARET SUÇUNUN TAKİBİ ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLARDAN OLUŞU ŞİKAYETİN GERİ ALINMASI NEDENİYLE DÜŞME KARARI VERİLMESİ GEREKTİĞİNE İLİŞKİN
GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 9. CEZA DAİRESİ Esas:2017-2514 Karar:2018-151 Karar Tarihi:25.01.2018
Suça sürüklenen çocuk hakkında kamu davası açılan TCK'nın 125/1. maddesinde düzenlenen hakaret suçunun TCK'nın 131/1. maddesi uyarınca takibi şikayete bağlı suçlardan olduğu ve müştekinin 29/11/2016 tarihli celsede şikayetinden vazgeçtiği ve suça sürüklenen çocuğun vazgeçmeyi kabul ettiği anlaşılmakla, hakaret suçu yönünden şikayet yokluğu nedeniyle "düşme" kararı verilmesi gerekirken "ceza verilmesine yer olmadığına" karar verilmesi hukuka aykırıdır.
ALLAH BELANI VERSİN İFADESİNİN HAKARET OLUŞTURMAYACAĞINA YÖNELİK YARGITAY KARARI
T.C. YARGITAY 18.CEZA DAİRESİ Esas:2015-7434 Karar:2015-11550 Karar Tarihi:19.11.2015
"Hakaret fiillerinin cezalandırılmasıyla korunan hukuki değer, kişilerin onur, şeref ve saygınlığı olup, bu suçun oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Bir hareketin tahrik edici olup olmadığı bazı durumlarda nispi olup, zamana, yere ve duruma göre değişebilmektedir. Kamu görevlileri veya sivil vatandaşa yönelik her türlü ağır eleştiri veya rahatsız edici sözlerin hakaret suçu bağlamında değerlendirilmemesi, sözlerin açıkça, onur, şeref, ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnadını veya sövmek fiilini oluşturması gerekmektedir. Yargılamaya konu somut olayda; sanığın, katılana hitaben söylediği "Allah belanı versin" şeklindeki sözün, katılanın onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek tarzda somut bir fiil isnadı ya da sövme içermeyip "beddua" niteliğinde olduğu, dolayısıyla hakaret suçunun unsurları itibari ile oluşmadığı gözetilmeden, sanığın beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi,"
Sosyal medyadan hakaret, hakaret suçu cezası nedir?, hakaret davası, hakaret davası açmak istiyorum, toplu hakaret dosyası takibi avukat
