Miras Hakkım Ne Zaman Doğar?
I. Giriş
Bir kimsenin mirasçılık sıfatını kazabilmesi için ilk şart miras hakkının doğmuş olmasıdır. Miras hakkı mirasbırakanın vefatı ile doğan bir haktır ve bu anda miras açılmış olur. Mirasbırakanın vefatı üzerine miras kendiliğinden mirasçılara bir bütün olarak geçer. Mirasın mirasçılara geçmesi için mirasbırakanın vefatının bilinmesine veya tespit edilmiş olmasına da gerek yoktur. Mirasbırakanın vefatı daha sonradan öğrenilse dahi miras ölüm anı ile birlikte kendiliğinden mirasçılara intikal edecektir.
Mirasın açılması kural olarak ölüm ile birlikte gerçekleşse de bazı koşulların mevcudiyeti durumunda mirasın açılması mümkün olabilecektir; ölüm karinesi ve gaiplik.
2.Miras Ne Zaman Açılır?
2.1.Ölüm İle Birlikte Mirasın Açılması
Miras kural olarak mirasbırakanın ölümü ile açıldığına göre öncelikle ölüm olgusunu açıklamak gerekmektedir. Her ne kadar Türk Medeni Kanunumuz kişiliğin ölüm ile birlikte sona ereceğini düzenlemişse de ölüm ve bir kimsenin ne zaman ölmüş olarak kabul edileceğine ilişkin bir düzenleme getirmemiştir.
Bu nedenledir ki ölüm olgusunun ne zaman gerçekleştiğine dair tıp biliminden yararlanmak oldukça elzemdir. Tıp biliminde bir kimsenin ölmüş sayılacağı anın belirlenmesi konusunda iki farklı görüş bulunmaktadır; biyolojik ölüm ve beyin ölümü.
Biyolojik Ölüm Görüşü
Biyolojik ölüm görüşü bir kimsenin ölmüş sayılabilmesi için insandaki temel hayat fonksiyonları olan dolaşım, solunum ve sinir sistemlerine ilişkin fonksiyonların durması gerektiğini kabul eden görüştür.
Beyin Ölümü Görüşü
Beyin ölümü görüşü ise merkezi sinir sisteminin temel bir organı olan beynin tamamının tüm fonksiyonlarının kalıcı yani bir daha geri dönülemeyecek şekilde kaybedilmesidir.
Sonuç
Hukuk öğretisinde çoğunlukla kabul edilen görüşe göre tıp bilimindeki gelişmelere de bağlı olarak bir kimsenin hayata dönenemeyeceğinin kesin olarak belirlenmesi ile ölümün gerçekleşmiş sayıldığının kabul edilmesi gerektiğidir.
2.2. Ölüm Haricinde Miras Kazanılabilir mi?
- Ölüm Karinesi İle Birlikte Mirasın Açılması
Bazı haller vardır ki bu hallerde kişinin ölmüş olduğu kabul edilir öyle ki kişi ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumlar içinde kaybolan kişiler cesedi bulunamamış olsa bile ölmüş sayılır.
Örneğin; açık denizde seyreden bir geminin batması durumunda gemide bulunan mürettebattan herhangi bir kimseye ulaşılamamış olması halinde kişinin ölmüş olduğu kabul edilir. Böyle bir durumda ilgili kişilerin mahkemeye müracaat ederek kişinin ölmüş olduğunun tespiti talep ve dava olunabilir.
- Birlikte Ölüm Karinesi ile Mirasın Açılması
Birden fazla kişinin öldüğü ancak hangisinin daha önce veya sonra öldüğünün tespit edilememesi durumunda birlikte ölüm karinesi gündeme gelir. Böyle bir durumda birden fazla kişinin aynı anda öldüğü varsayılır. Bu varsayımın miras hukuku açısından birtakım önemli sonuçları vardır.
Birlikte ölüm karinesi dolayısıyla aynı anda öldükleri varsayılan kişiler birbirlerine mirasçı olamazlar. Böyle bir halde her bir kimsenin mirası kendi mirasçılarına intikal eder. Örneğin; tatil için yola çıkan eşlerin binmiş oldukları uçağın düşmesi durumunda eşlerden hangisinin daha önce veya sonra öldükleri tespit edilemezse bu halde aynı anda öldükleri kabul edilir ve birbirlerine mirasçı olamazlar. Miras doğrudan kendi kan hısımlarına intikal eder.
- Gaiplik
Kişiliğin sona erdiği ve mirasın açıldığı hallerden biri de gaiplik halidir. Sadece iki halde kişinin gaipliğine karar verilebilir; ölüm tehlikesi içinde kaybolma ve kendisinden uzun zamandır haber alınamama halleridir.
Bir kimse hakkında gaiplik kararı verilmesi durumunda ölüme bağlı sonuçlar meydana gelir ve geçmişe etkili olarak hüküm ve sonuçlarını doğurur. Dolayısıyladır ki hakkında gaiplik kararı verilen kişinin mirası ölüm tehlikesinin meydana geldiği ve kişiden son haberin alındığı gün itibariyle açılmış sayılır. Gaiplik kararı verilmiş olmasına rağmen kişinin her zaman ortaya çıkması mümkündür bunu öngören kanun koyucu gerek gaibin gerekse de üstün hak sahiplerinin ortaya çıkması ihtimaline binaen mirasın mirasçılara güvence karşılığı teslim edilmesi gerektiğini öngörmüştür.
Miras Avukatı, Miras Avukatlığı, Miras Hakkım Ne Zaman Kazanırım, Mirasa Ne Zaman Hak Kazanırım, Miras Nasıl Kazanılır
